Nuôi cút con mới nở là giai đoạn then chốt, quyết định trực tiếp đến năng suất và lợi nhuận của cả lứa nuôi. Giai đoạn úm cút non đòi hỏi người nuôi phải nắm vững cách nuôi cút mới nở và áp dụng các quy tắc chăm sóc nghiêm ngặt. Việc quản lý chặt chẽ quản lý nhiệt độ, cung cấp chế độ dinh dưỡng hợp lý, và thiết lập chuồng úm tiêu chuẩn cùng với lịch phòng bệnh cho cút chính xác là chìa khóa để đạt tỷ lệ sống sót tối ưu. Bài viết này sẽ đi sâu vào kỹ thuật úm cút chuyên nghiệp, giúp bạn xây dựng phác đồ chăm sóc toàn diện cho cút non trong những tuần đầu đời.
Chuẩn Bị Nền Tảng: Thiết Lập Chuồng Úm Tiêu Chuẩn
Môi trường sống là yếu tố tiên quyết ảnh hưởng đến sức khỏe của cút non. Cút mới nở rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường và nhiệt độ. Việc chuẩn bị chuồng úm cần được thực hiện kỹ lưỡng ít nhất 24 giờ trước khi cút được đưa vào.
Chuồng úm phải đảm bảo khô ráo tuyệt đối và cách ly khỏi gió lùa. Người nuôi nên sử dụng chất liệu vách chuồng dễ vệ sinh như gỗ hoặc lưới mịn. Độ cao chuồng úm không cần quá lớn, chỉ khoảng 50–70cm là đủ. Chuồng cần được thiết kế kín gió nhưng phải có hệ thống thông khí tốt.
Mật độ nuôi cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh cút bị đè lên nhau gây ngạt. Trong tuần đầu, mật độ lý tưởng là 100 con/m2 sàn chuồng úm. Khi cút lớn hơn, mật độ này cần giảm dần.
Quản Lý Nhiệt Độ Úm Cút Theo Giai Đoạn
Nhiệt độ là yếu tố sinh tồn quan trọng nhất đối với cút con. Chúng chưa có khả năng điều chỉnh thân nhiệt hiệu quả. Nhiệt độ cần được duy trì ổn định, tránh biến động đột ngột.
| Giai Đoạn (Tuần tuổi) | Nhiệt Độ Lý Tưởng (Độ C) |
|---|---|
| Tuần 1 (1–7 ngày) | 34–35°C |
| Tuần 2 (8–14 ngày) | 32–33°C |
| Tuần 3 (15–21 ngày) | 30–31°C |
| Tuần 4 (22–28 ngày) | 28–29°C |
Kiểm Soát Độ Ẩm Và Ánh Sáng
Độ ẩm lý tưởng trong chuồng úm nên duy trì từ 60% đến 70%. Độ ẩm thấp làm cút dễ bị mất nước, trong khi độ ẩm cao là môi trường thuận lợi cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp. Cần sử dụng ẩm kế để theo dõi thường xuyên.
Ánh sáng cần được cung cấp liên tục (24 giờ/ngày) trong 3 ngày đầu tiên. Điều này giúp cút con dễ dàng tìm thấy máng ăn và máng uống. Từ ngày thứ tư trở đi, có thể giảm dần thời gian chiếu sáng xuống 18–20 giờ/ngày. Ánh sáng yếu quá hoặc mạnh quá đều gây căng thẳng cho đàn cút.
Chuồng úm và bóng đèn hồng ngoại cung cấp nhiệt độ ấm áp cho đàn cút con mới nở
Kỹ Thuật Chăm Sóc Ngay Sau Khi Nở (0 – 3 Ngày)
Giai đoạn 72 giờ đầu tiên quyết định 80% tỷ lệ sống sót của cút non. Người nuôi cần tập trung vào việc làm khô cút và cung cấp năng lượng khởi đầu.
Khai Vị Bằng Nước Uống
Ngay sau khi cút nở và khô lông, việc đầu tiên là cho chúng uống nước. Tuyệt đối không cho ăn ngay. Nước uống đầu tiên phải là nước ấm (khoảng 25–30°C) có pha đường glucose (5g/lít) hoặc dung dịch điện giải Oresol.
Mục đích là bù nước, bù điện giải sau quá trình nở. Đồng thời, đường glucose cung cấp năng lượng tức thì giúp cút khỏe mạnh và tăng cường sức đề kháng. Nên bổ sung thêm vitamin nhóm B để kích thích sự thèm ăn.
Cung Cấp Kháng Sinh Dự Phòng
Hệ tiêu hóa và miễn dịch của cút con còn rất yếu. Việc sử dụng kháng sinh phổ rộng liều thấp trong 3 ngày đầu là cần thiết để phòng các bệnh đường ruột sớm như E.coli hoặc Salmonella. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để sử dụng hoạt chất phù hợp và liều lượng chính xác.
Sau khi cho uống nước khoảng 2–3 giờ, cút con đã quen với môi trường và có năng lượng. Lúc này, người nuôi mới bắt đầu cho cút ăn lần đầu tiên.
Quản Lý Nhiệt Độ: Chìa Khóa Sống Còn Trong Tuần Đầu
Việc kiểm soát nhiệt độ không chỉ là duy trì con số cố định trên nhiệt kế. Người nuôi cần quan sát hành vi của đàn cút để đánh giá xem nhiệt độ đã phù hợp hay chưa. Đây là kỹ thuật úm cút chuyên nghiệp.
Cút tụm lại thành đống, chồng lên nhau: Nhiệt độ đang quá lạnh, cần tăng nguồn nhiệt hoặc giảm khoảng cách giữa bóng úm và sàn chuồng. Tình trạng này dễ dẫn đến cút bị ngạt hoặc chết.
Cút tản ra, há mỏ, tránh xa nguồn nhiệt, uống nước liên tục: Nhiệt độ đang quá nóng. Cần nâng bóng úm lên hoặc giảm công suất. Nhiệt độ cao dễ gây mất nước nghiêm trọng và tiêu chảy.
Cút phân bố đều khắp chuồng úm, hoạt động nhẹ nhàng: Đây là nhiệt độ lý tưởng, cho thấy cút đang thoải mái và khỏe mạnh.
Đảm bảo khu vực úm không có gió lùa trực tiếp. Gió lạnh có thể gây viêm phổi và cảm lạnh cho cút non, dẫn đến suy giảm sức khỏe nhanh chóng.
Chế Độ Dinh Dưỡng Chuyên Sâu Cho Cút Non
Dinh dưỡng là yếu tố quyết định tốc độ phát triển và khả năng chống chịu bệnh tật của cút. Cút non cần một chế độ ăn giàu protein hơn bất kỳ loại gia cầm nào khác.
Thức Ăn Khởi Đầu
Trong 10 ngày đầu tiên, cút con nên được cho ăn thức ăn dạng bột mịn hoặc cám viên chuyên dùng cho gia cầm non có hàm lượng protein thô từ 28% trở lên. Hàm lượng protein cao hỗ trợ quá trình hình thành cơ bắp và bộ xương nhanh chóng.
Nếu không có sẵn cám chuyên dụng, lòng đỏ trứng gà luộc chín và nghiền nhuyễn là lựa chọn thay thế tuyệt vời trong 3 ngày đầu. Lòng đỏ trứng giàu protein và chất béo dễ tiêu hóa, cung cấp năng lượng dồi dào.
Phương Pháp Cho Ăn
Nên chia nhỏ khẩu phần ăn và cho cút con ăn từ 5 đến 6 lần mỗi ngày. Cút con có dạ dày nhỏ và quá trình trao đổi chất diễn ra rất nhanh. Việc cho ăn nhiều lần giúp cút luôn được cung cấp năng lượng.
Trong những ngày đầu, rắc thức ăn trực tiếp lên giấy báo lót sàn hoặc khay nông. Kỹ thuật này giúp cút con dễ dàng mổ thức ăn, khuyến khích tất cả cút tham gia ăn uống. Sau 3-4 ngày, chuyển dần sang máng ăn chuyên dụng.
Bổ Sung Vitamin và Khoáng Chất
Việc bổ sung vitamin và khoáng chất là không thể thiếu, đặc biệt là A, D3, E, và C. Vitamin D3 rất quan trọng cho sự hấp thu canxi và hình thành xương. Vitamin A tăng cường niêm mạc hô hấp và tiêu hóa, giúp cút chống chịu bệnh tật tốt hơn.
Nên sử dụng các chế phẩm tổng hợp hoặc men vi sinh. Men vi sinh (Probiotics) giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và giảm thiểu nguy cơ tiêu chảy do vi khuẩn.
Phòng bệnh cho cút con mới nở bằng cách cho ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh
Quản Lý Vệ Sinh Và Phòng Ngừa Bệnh Tật
Môi trường bẩn là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh truyền nhiễm ở cút non. Vệ sinh chuồng úm phải được ưu tiên tuyệt đối.
Vệ Sinh Chuồng Úm Định Kỳ
Chất độn chuồng (như trấu khô, dăm bào sạch) cần được thay thế hoặc bổ sung hàng ngày. Nếu chất độn chuồng ẩm ướt hoặc dính phân, nó sẽ nhanh chóng trở thành ổ vi khuẩn và nấm mốc.
Máng ăn, máng uống phải được rửa sạch và khử trùng bằng dung dịch Iodin loãng ít nhất một lần mỗi ngày. Nước uống cần được thay mới hoàn toàn để đảm bảo sự tinh khiết.
Phòng Ngừa Bệnh Thường Gặp
Cút con dễ mắc một số bệnh nguy hiểm như Cầu trùng (Eimeria), Bệnh Marek, và bệnh đầu trắng. Việc phòng bệnh phải đi đôi với lịch tiêm phòng nghiêm ngặt.
Bệnh Cầu trùng: Đây là bệnh phổ biến nhất gây tổn thất lớn. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả là sử dụng thuốc chống cầu trùng theo phác đồ định kỳ (thường bắt đầu từ 5–7 ngày tuổi).
Bệnh Đầu Trắng (Salmonellosis): Do vi khuẩn gây ra, làm cút tiêu chảy phân trắng. Biện pháp là vệ sinh môi trường, sử dụng kháng sinh dự phòng trong những ngày đầu.
Cần theo dõi sát sao dấu hiệu sức khỏe của cút. Cút khỏe mạnh sẽ hoạt động nhanh nhẹn, lông bóng mượt, mắt sáng và phân khô, tròn. Bất kỳ dấu hiệu nào như kém ăn, rủ rượi, tiêu chảy lỏng hoặc phân dính hậu môn đều cần được tách riêng và điều trị ngay lập tức.
Kỹ Thuật Úm Chuyên Sâu Theo Tuần
Việc úm cút cần được điều chỉnh linh hoạt theo từng tuần để tối ưu hóa sự phát triển.
Tuần 1: Tập Trung Ổn Định
Mục tiêu chính là giúp cút thích nghi với môi trường, học cách ăn uống và chống chọi với bệnh tật ban đầu. Duy trì nhiệt độ 34–35°C, ánh sáng 24/24. Cung cấp nước pha đường/điện giải và thức ăn giàu đạm. Đây là giai đoạn sử dụng kháng sinh dự phòng.
Tuần 2: Tăng Cường Miễn Dịch
Giảm nhiệt độ xuống 32–33°C. Giảm thời gian chiếu sáng xuống 18–20 giờ/ngày. Cút con bắt đầu phát triển nhanh về trọng lượng. Thay thế thức ăn dạng bột bằng cám viên nhỏ.
Bổ sung men tiêu hóa và vitamin định kỳ. Giai đoạn này cút dễ mắc Cầu trùng nhất do bắt đầu mổ bới thức ăn dưới sàn. Cần kiểm soát chất độn chuồng thật khô ráo.
Tuần 3: Chuẩn Bị Tách Úm
Giảm nhiệt độ xuống 30–31°C. Có thể cho cút tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên khoảng 1–2 giờ mỗi ngày (tránh nắng gắt).
Cút đã hoàn thiện lông, nhu cầu protein bắt đầu giảm nhẹ. Có thể chuyển sang loại cám có hàm lượng đạm thấp hơn (khoảng 24–26%). Kiểm tra và điều trị kịp thời nếu xuất hiện các dấu hiệu bệnh hô hấp do sự thay đổi nhiệt độ.
Tuần 4: Giai Đoạn Chuyển Chuồng
Nhiệt độ môi trường 28–29°C đã phù hợp. Cút đã lớn, cần không gian rộng rãi hơn. Mật độ nuôi cần được giãn ra.
Đây là lúc chuyển cút từ chuồng úm sang chuồng nuôi thịt hoặc chuồng nuôi hậu bị (chuồng lồng). Quá trình chuyển chuồng cần diễn ra nhanh chóng, tránh gây sốc nhiệt và căng thẳng cho đàn cút.
Các Yếu Tố Khác Ảnh Hưởng Đến Tỉ Lệ Sống
Chất Lượng Giống
Cút con mới nở phải được chọn lọc từ những quả trứng chất lượng, có trọng lượng đồng đều. Cút con khỏe mạnh phải khô ráo, nhanh nhẹn, rốn khô và chân to khỏe. Những con cút yếu, khô ráo kém, hay bị khoèo chân nên được loại bỏ sớm.
Quản Lý Stress
Bất kỳ yếu tố nào gây căng thẳng (stress) đều có thể làm giảm sức đề kháng của cút. Tiếng ồn lớn, thay đổi nhiệt độ đột ngột, vận chuyển, hoặc mật độ nuôi quá dày đều là nguồn gây stress. Cần giữ môi trường yên tĩnh nhất có thể, đặc biệt trong tuần đầu.
Chim cút con khỏe mạnh, được chăm sóc kỹ lưỡng, phân bố đều trong chuồng nuôi úm
Nuôi cút con thành công đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ chặt chẽ quy trình kỹ thuật. Việc áp dụng đúng cách nuôi cút mới nở từ khâu chuẩn bị chuồng úm, kiểm soát nhiệt độ theo tuần, đến việc cung cấp chế độ dinh dưỡng giàu protein và thực hiện lịch phòng bệnh nghiêm ngặt là điều kiện tiên quyết. Nếu quản lý tốt các yếu tố then chốt này, người nuôi sẽ đạt được tỷ lệ sống cao, tạo tiền đề vững chắc cho một lứa cút phát triển khỏe mạnh và mang lại hiệu quả kinh tế tối ưu.
Ngày Cập Nhật lần cuối: 06/11/2025 by nguyen jun
