Chuột cống nhum được xem là một loại đặc sản miền Tây có giá trị kinh tế cao, đặc biệt là tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Việc săn bắt loại chuột này không chỉ nhằm diệt trừ sâu bệnh phá hoại mùa màng mà còn mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho người dân. Tuy nhiên, do tính hoang dã và hung dữ, việc áp dụng cách bẫy chuột cống nhum hiệu quả đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về tập tính sinh học của chúng. Bài viết này sẽ đi sâu vào kỹ thuật săn bắt truyền thống, sử dụng bẫy lồng chuyên dụng và kỹ thuật đào hang bắt chuột, giúp bạn nắm vững các bí quyết chuyên nghiệp để thu hoạch được những con chuột cống nhum lớn, sạch và an toàn.
Nhận Diện Chuột Cống Nhum Và Đặc Tính Sinh Học
Để thực hiện việc bẫy chuột cống nhum một cách thành công, điều đầu tiên là phải hiểu rõ kẻ săn mồi của bạn. Chuột cống nhum (hay còn gọi là chuột nhum) hoàn toàn khác biệt so với các loại chuột cống đô thị. Chúng sống ở môi trường đồng ruộng sạch sẽ và ăn thực vật là chủ yếu.
Đặc điểm nhận dạng và phân biệt với chuột đồng
Chuột cống nhum có kích thước vượt trội hơn hẳn chuột đồng thông thường, có con trưởng thành nặng đến hơn một kilogram. Ngoại hình của chúng khá dữ tợn, với bộ lông đen mượt, thô cứng và thân hình vạm vỡ. Chúng thường phát ra tiếng kêu khù khù đặc trưng khi ở trong hang hoặc bị đe dọa.
Sự khác biệt lớn nhất nằm ở chế độ ăn uống và nơi cư trú. Chuột cống nhum sống đơn độc ở các gò đất cao hoặc bờ ruộng, nơi chúng chỉ ăn lúa non, rễ cây và các loại củ quả. Chính nhờ nguồn thức ăn sạch sẽ này mà thịt của chuột cống nhum được đánh giá cao, không hề tanh và chứa nhiều nạc, trở thành món ăn dân dã quý giá.
Tập tính sinh sống và môi trường ưa thích
Loài chuột này hoạt động chủ yếu vào ban đêm. Chúng đào hang sâu, thường có nhiều ngóc ngách và lối thoát để trú ẩn. Khi mùa lúa chín hoặc khi lúa đã thu hoạch hết, nguồn thức ăn của chúng trở nên khan hiếm. Đây chính là thời điểm vàng để thực hiện cách bẫy chuột cống nhum vì chúng sẽ liều lĩnh bò ra khỏi hang để tìm kiếm thức ăn.
Vào mùa khô, khi đồng ruộng bị cày xới và nước rút hết, chuột cống nhum sẽ tập trung về những gò đất cao còn sót lại. Hiểu được vòng đời và thói quen kiếm ăn theo mùa sẽ giúp tối ưu hóa vị trí và thời điểm đặt bẫy. Chúng đặc biệt cảnh giác và rất nhạy cảm với mùi lạ, nên sự cẩn trọng khi chuẩn bị dụng cụ là cực kỳ quan trọng.
Nguyên Tắc An Toàn Và Bảo Vệ Sức Khỏe Khi Bẫy Chuột
Mặc dù chuột cống nhum sống trong môi trường sạch, chúng vẫn là động vật hoang dã và có thể mang mầm bệnh. Việc đảm bảo an toàn khi tiếp xúc và săn bắt là yêu cầu bắt buộc đối với người làm nghề.
Trang bị bảo hộ cần thiết
Khi xử lý hoặc bắt giữ chuột cống nhum, người bẫy cần trang bị đầy đủ găng tay bảo hộ dày. Loài chuột này khá hung dữ. Chúng có thể cắn trả khi bị dồn vào đường cùng, gây thương tích nghiêm trọng. Chuột cống nhum có bộ răng khỏe và sắc nhọn, do đó, tránh tiếp xúc trực tiếp bằng tay trần.
Nếu xảy ra vết cắn, cần sơ cứu và tiệt trùng ngay lập tức. Đây là biện pháp phòng ngừa cần thiết đối với bất kỳ động vật hoang dã nào, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm các loại bệnh dịch hạch hoặc xoắn khuẩn hiếm gặp. Sức khỏe và sự an toàn luôn phải đặt lên hàng đầu.
Phân biệt chuột cống nhum (sạch) và chuột cống thành phố (bẩn)
Một sai lầm phổ biến là đánh đồng chuột cống nhum với chuột cống sinh sống trong cống rãnh thành phố. Chuột cống thành phố sống trong môi trường ô nhiễm. Chúng ăn rác thải và mang trong mình nhiều mầm bệnh nguy hiểm. Loại chuột này hoàn toàn không thể dùng làm thực phẩm.
Ngược lại, chuột cống nhum ăn thực vật và sống ở môi trường ruộng đồng. Chúng có giá trị ẩm thực cao. Sự khác biệt về môi trường sống giúp đảm bảo thịt chúng sạch và an toàn hơn khi được chế biến đúng cách. Người miền Tây thường chỉ bẫy chuột cống nhum để làm đặc sản, chứ không săn bắt các loại chuột cống khác.
Kỹ Thuật Chuẩn Bị Bẫy Lồng Chuột Cống Nhum Chuyên Nghiệp
Sử dụng bẫy lồng là phương pháp phổ biến và nhân đạo nhất. Phương pháp này giúp bắt sống chuột. Điều này giữ nguyên được giá trị kinh tế của chúng và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Lựa chọn loại bẫy lồng phù hợp
Chuột cống nhum có sức mạnh và kích thước lớn. Chúng cần những loại bẫy được chế tạo chắc chắn. Nên sử dụng bẫy lồng sắt có cọng lớn, chịu được lực cắn và sức kéo mạnh mẽ. Bẫy phải có cơ chế sập nhanh và khóa chặt. Điều này ngăn chặn chuột thoát ra ngoài sau khi mắc bẫy.
Một số loại bẫy phổ biến là bẫy lồng sập hoặc bẫy kẹp bán nguyệt cỡ lớn. Điều quan trọng là cửa bẫy phải đủ rộng. Điều này giúp chuột cống nhum dễ dàng đi vào mà không cảm thấy bị cản trở. Thợ săn chuyên nghiệp thường kiểm tra độ nhạy của chốt bẫy trước khi sử dụng.
Mồi nhử tối ưu cho chuột cống nhum
Mồi nhử đóng vai trò quyết định trong việc thu hút chuột cống nhum. Vì chúng ăn thực vật, mồi nhử hiệu quả nhất là những loại thức ăn chúng ưa thích nhất. Lúa non ngậm sữa là loại mồi hàng đầu, đặc biệt khi lúa đã thu hoạch hết.
Ngoài ra, cua đồng, khoai lang luộc hoặc chuối chín cũng là lựa chọn tốt. Mồi cần phải được đặt sâu bên trong bẫy. Điều này buộc chuột phải đi sâu vào bên trong để kích hoạt chốt sập. Nên dùng dây buộc mồi cố định. Việc này giúp chúng không thể kéo mồi ra ngoài mà không kích hoạt bẫy.
Khử mùi và ngụy trang bẫy
Chuột cống nhum cực kỳ cảnh giác với mùi lạ. Mùi kim loại mới hoặc mùi người có thể khiến chúng tránh xa bẫy. Do đó, trước khi đặt bẫy, lồng sắt cần được rửa sạch. Hãy chà xát lồng bằng bùn đất hoặc lá cây dại. Việc này nhằm mục đích loại bỏ mùi nhân tạo.
Ngụy trang bẫy bằng cỏ khô, lá cây hoặc đặt gần các vật tự nhiên như gốc cây cũng giúp tăng hiệu quả. Sự ngụy trang khéo léo giúp bẫy hòa nhập với môi trường. Điều này làm giảm sự nghi ngờ của chuột cống nhum. Mục tiêu là tạo ra một lối đi quen thuộc để chuột bước vào mà không do dự.
Mô tả cảnh bẫy chuột cống nhum chuyên nghiệp bằng lồng sắt đặt giữa ruộng khô
Bí Quyết Đặt Bẫy Chuột Cống Nhum Hiệu Quả Nhất Của Người Miền Tây
Thợ săn chuột cống nhum chuyên nghiệp ở miền Tây có những kỹ thuật đặt bẫy đã được đúc kết qua nhiều thế hệ. Việc nắm vững các kỹ thuật này sẽ giúp tối đa hóa sản lượng săn bắt.
Xác định vị trí đặt bẫy chiến lược
Vị trí đặt bẫy là yếu tố quan trọng nhất. Cần tìm kiếm những con đường mòn nhỏ. Đây là nơi chuột thường xuyên di chuyển giữa hang và khu vực kiếm ăn. Các đường mòn này thường có dấu chân hoặc phân chuột.
Vị trí gần miệng hang hoặc dọc theo bờ mương, bờ ruộng cũng là nơi lý tưởng. Hãy đặt bẫy sao cho miệng bẫy hướng thẳng vào đường đi của chuột. Điều này tạo cảm giác lối đi tự nhiên, khiến chúng dễ dàng đi thẳng vào bên trong. Đặt bẫy ở những nơi khuất, tránh ánh sáng trực tiếp.
Kỹ thuật luân phiên đổi điểm đặt bẫy
Chuột cống nhum học hỏi rất nhanh. Nếu đặt bẫy tại cùng một vị trí quá lâu, những con chuột chưa bị bắt sẽ nhận ra sự bất thường. Chúng sẽ trở nên cảnh giác và tránh xa khu vực đó. Đây là một lỗi phổ biến của người mới bắt đầu.
Để duy trì hiệu quả săn bắt, cần thực hiện kỹ thuật luân phiên. Thường xuyên di chuyển bẫy đến các địa điểm mới sau mỗi 1-2 đêm. Việc này duy trì được tính bất ngờ và đánh lừa được sự cảnh giác của chuột. Điều này giúp đảm bảo tỷ lệ sập bẫy cao trong suốt mùa săn.
Thời điểm vàng để đặt và thu hoạch bẫy
Chuột cống nhum là loài hoạt động về đêm. Do đó, thời điểm tốt nhất để đặt bẫy là ngay trước khi trời tối. Điều này đảm bảo bẫy đã sẵn sàng khi chúng bắt đầu đi kiếm ăn. Việc kiểm tra bẫy nên được thực hiện vào rạng sáng hôm sau.
Tránh kiểm tra bẫy vào giữa đêm. Điều này có thể gây tiếng động và làm kinh động những con chuột khác. Mùa khô, khi ruộng đồng trơ trọi, là thời điểm dễ bẫy nhất. Lúc này, chuột đói và ít có chỗ trú ẩn, tăng khả năng chúng chấp nhận rủi ro để vào bẫy.
Phương Pháp Bẫy Bằng Cách Đào Hang (Kỹ Thuật Cao)
Đào hang là một nghệ thuật săn bắt truyền thống, đòi hỏi sự tinh tế và kinh nghiệm. Phương pháp này thường được sử dụng khi cần bắt cả ổ chuột hoặc khi bẫy lồng không hiệu quả.
Nhận biết hang chuột cống nhum đang hoạt động
Việc đầu tiên là xác định chính xác hang chuột đang có vật chủ sinh sống. Hang hoạt động thường có cửa hang mới. Xung quanh đó có dấu vết đất mới đào và phân chuột tươi. Ngoài ra, người ta còn tìm thấy các dấu vết thức ăn thừa hoặc lông rụng.
Thợ săn giàu kinh nghiệm có thể xác định được đường đi của hang và ước tính số lượng chuột bên trong. Họ dùng một kỹ thuật đơn giản là lấp kín tất cả các cửa hang giả định. Nếu hôm sau một số cửa hang bị chuột đào lại, đó chính là hang đang hoạt động.
Quy trình đào hang và tóm gọn
Khi đã xác định được hang, quá trình đào cần phải nhanh chóng và có chiến thuật. Cần một dụng cụ đào chuyên dụng. Đó có thể là cuốc hoặc xẻng nhỏ. Việc đào phải theo sát đường đi của hang. Đào đến nơi chuột đang trú ẩn.
Một số thợ săn dùng kỹ thuật đổ nước vào hang để ép chuột bò ra ngoài qua các lối thoát. Khi chuột cống nhum chạy ra, phải nhanh chóng dùng lưới hoặc dụng cụ bắt giữ an toàn. Quá trình này cần sự phối hợp nhanh nhẹn và chính xác. Đào hang là phương pháp bắt sống trực tiếp. Nó mang lại hiệu quả tuyệt đối khi cần thu hoạch số lượng lớn.
Đảm Bảo Chất Lượng Thịt Chuột Cống Nhum Sau Thu Hoạch
Sau khi bắt được chuột, việc xử lý và bảo quản cũng rất quan trọng. Điều này nhằm giữ nguyên chất lượng thịt đặc sản. Chuột cống nhum cần được làm sạch và chế biến ngay trong ngày. Việc này nhằm tránh làm giảm chất lượng thịt.
Thịt chuột cống nhum nổi tiếng vì sự săn chắc và không bị tanh. Tuy nhiên, nếu không được xử lý nhanh, thịt có thể bị hỏng. Người dân miền Tây thường bán sống hoặc chế biến thành các món ăn dân dã ngay sau khi săn bắt. Các món phổ biến là chuột nướng lu, chuột xào sả ớt.
Để đảm bảo giá trị kinh tế, chuột cống nhum thường được phân loại theo kích cỡ. Những con lớn nhất, có trọng lượng trên 600 gram, thường được các nhà hàng thu mua với giá cao nhất. Việc bẫy thủ công, không dùng hóa chất, là yếu tố cốt lõi giúp duy trì danh tiếng của đặc sản miền Tây này.
Bẫy chuột cống nhum là một nghệ thuật đòi hỏi sự kiên nhẫn và hiểu biết sâu sắc về sinh học của loài vật này. Từ việc nhận diện đúng môi trường sống đến việc chọn lựa mồi nhử và kỹ thuật luân phiên đặt bẫy, mỗi bước đều quan trọng để đảm bảo hiệu quả cao nhất. Việc áp dụng thành công cách bẫy chuột cống nhum không chỉ giúp bà con nông dân bảo vệ mùa màng mà còn khai thác được nguồn đặc sản sạch, mang lại lợi ích kinh tế đáng kể. Hãy luôn ưu tiên các phương pháp bẫy thủ công, tránh hóa chất để giữ trọn giá trị ẩm thực và tính an toàn của thịt chuột.
Ngày Cập Nhật lần cuối: 26/10/2025 by nguyen jun
